nequiverint,[27] et postea quae genera hominum in senatum pervenerint,
profecto existimabunt me magis merito quam ignavia judicium animi mei
mutavisse, majusque commodum ex otio meo quam ex aliorum negotiis rei
publicae venturum. Nam saepe ego audivi, Q. Maximum,[28] P. Scipionem,
praeterea civitatis nostrae praeclaros viros solitos ita dicere, quum
majorum imagines[29] intuerentur, vehementissime sibi animum ad virtutem
accendi. Scilicet[30] non ceram illam neque figuram tantam vim in sese
habere, sed memoria rerum gestarum eam flammam egregiis viris in pectore
crescere neque prius sedari, quam virtus eorum famam atque gloriam
adaequaverit.[31] At contra, quis est omnium his moribus,[32] quin
divitiis et sumptibus, non probitate neque[33] industria cum majoribus
suis contendat? Etiam homines novi,[34] qui antea per virtutem soliti
erant nobilitatem antevenire, furtim et per latrocinia potius quam bonis
artibus ad imperia et honores nituntur; proinde quasi[35] praetura et
consulatus atque alia omnia hujuscemodi per se ipsa clara et magnifica
sint, ac non perinde habeantur, ut eorum, qui ea sustinent, virtus est.
Verum ego liberius altiusque processi, dum me civitatis morum piget
taedetque; nunc ad inceptum redeo.

[24] _Memoria rerum gestarum_, 'the recording of events ;' that is, the
writing of history, the usefulness (_virtus_) of which is
acknowledged.
[25] The words _per insolentiam_ belong to _laudando extollere_,
and the meaning is, 'that no one may believe me to extol my own
occupation with excessive praise.' _Per insolentiam_ is the same as
_insolenter_, _per_ expressing manner.
[26] 'At least _those_ to whom it appears to be a lofty occupation,' &c.
Respecting the omission of the demonstrative pronoun before the
relative, even when they are in different cases, see Zumpt, S 765.
[27] 'And what distinguished men were unable to attain such a