remissus, facitque persaepe ipsa sibi audientiam diserti senis composita et
mitis oratio, quam si ipse exsequi nequeas, possis tamen Scipioni
praecipere et Laelio. Quid enim est iucundius senectute stipata studiis
iuventutis? 29 An ne illas quidem viris senectuti relinquimus, ut
adulescentis doceat, instituat, ad omne offici munus instruat? Quo quidem
opere quid potest esse praeclarius? Mihi vero et Cn. et P. Scipiones et avi
tui duo L. Aemilius et P. Africanus comitatu nobilium iuvenum fortunati
videbantur, nec ulli bonarum artium magistri non beati putandi, quamvis
consenuerint vires atque defecerint. Etsi ipsa ista defectio virium
adulescentiae vitiis efficitur saepius quam senectute; libidinosa enim et
intemperans adulescentia effetum corpus tradit senectuti. 30 Cyrus quidem
apud Xenophontem eo sermone, quem moriens habuit, cum admodum senex esset,
negat se umquam sensisse senectutem suam imbecilliorem factam quam
adulescentia fuisset. Ego L. Metellum memini puer, qui, cum quadriennio
post alterum consulatum pontifex maximus factus esset, viginti et duos
annos ei sacerdotio praefuit, ita bonis esse viribus extremo tempore
aetatis, ut adulescentiam non requireret. Nihil necesse est mihi de me ipso
dicere, quamquam est id quidem senile aetatique nostrae conceditur. X. 31
Videtisne, ut apud Homerum saepissime Nestor de virtutibus suis praedicet?
Tertiam enim aetatem hominum videbat, nec erat ei verendum ne vera
praedicans de se nimis videretur aut insolens aut loquax. Etenim, ut ait
Homerus, ex eius lingua melle dulcior fluebat oratio; quam ad suavitatem
nullis egebat corporis viribus. Et tamen dux ille Graeciae nusquam optat ut
Aiacis similis habeat decem, sed ut Nestoris, quod si sibi acciderit, non
dubitat quin brevi sit Troia peritura. 32 Sed redeo ad me. Quartum ago
annum et octogesimum: vellem equidem idem posse gloriari quod Cyrus, sed
tamen hoc queo dicere, non me quidem eis esse viribus, quibus aut miles
bello Punico aut quaestor eodem bello aut consul in Hispania fuerim aut
quadriennio post, cum tribunus militaris depugnavi apud Thermopylas M'.
Glabrione consule; sed tamen, ut vos videtis, non plane me enervavit, non