correct your decision.'
[301] 'Is upon our necks,' a figurative expression, properly applied to
a wrestler who seizes another by the throat.

53. Postquam Cato assedit, consulares omnes itemque senatus magna pars
sententiam ejus laudant, virtutem animi ad coelum ferunt, alii alios
increpantes timidos vocant, Cato clarus atque magnus habetur, senati
decretum fit, sicuti ille censuerat. Sed mihi multa legenti, multa
audienti, quae populus Romanus domi militiaeque, mari atque terra
praeclara facinora fecit, forte libuit attendere, quae res maxime tanta
negotia sustinuisset.[302] Sciebam saepenumero parva manu cum magnis
legionibus hostium contendisse; cognoveram parvis copiis bella gesta cum
opulentis regibus, ad hoc saepe fortunae violentiam toleravisse, facundia
Graecos, gloria belli Gallos ante Romanos fuisse. Ac mihi multa agitanti
constabat, paucorum civium egregiam virtutem cuncta patravisse,[303]
eoque factum, uti divitias paupertas, multitudinem paucitas superaret.
Sed postquam luxu atque desidia civitas corrupta est, rursus res publica
magnitudine sua imperatorum atque magistratuum vitia sustentabat, ac,
sicuti effeta parentum,[304] multis tempestatibus haud sane quisquam
Romae virtute magnus fuit. Sed memoria mea ingenti virtute, diversis
moribus fuere viri duo, M. Cato et G. Caesar; quos quoniam res obtulerat,
silentio praeterire non fuit consilium, quin[305] utriusque naturam et
mores, quantum ingenio possem, aperirem.

[302] 'What has chiefly helped in carrying out such great undertakings.'
_Negotium sustinere_, 'to be able to carry out a business,'
representing the _negotium_ as a burden.
[303] Sallust states that, after mature consideration of all the
circumstances, he has come to the conviction that the merit of
individual citizens had raised Rome to its supremacy over the world,