Cato (9) deliberates on suicide with characteristic rhetoric, artificial
in the extreme, but not devoid of dignity--

estne aliquid, quod Cato non potuit?
dextera, me vitas? durum est iugulasse Catonem?
sed, quia liber erit, iam puto, non dubitas.
fas non est vivum cuiquam servire Catonem:
quinctiam vivit nunc Cato, si moritur.[2]

Is there then that which Cato had not the heart to do?
Right-hand, dost thou shrink from me? Is it hard to slay
Cato? Nay, methinks thou dost hesitate no more, for thou
shalt set Cato free. 'Tis a crime that Cato should live
to be any man's slave; nay, Cato truly lives if Cato die.

Cleverest of all is the treatment of the rhetorical theme of the two
brothers who meet in battle in the civil war (72). The one unwittingly
slays the other, strips the slain, and discovers what he has done--

quod fuerat virtus, factum est scelus. haeret in hoste
miles et e manibus mittere tela timet.
inde ferox: 'quid, lenta manus, nunc denique cessas?
iustius hoste tibi qui moriatur adest.
fraternam res nulla potest defendere caedem;
mors tua sola potest: morte luenda tua est,
scilicet ad patrios referes spolia ampla penates?
ad patrem victor non potes ire tuum.
sed potes ad fratrem: nunc fortiter utere telo!
impius hoc telo es, hoc potes esse pius.