mortalium injuriae suae[251] parvae videntur: multi eas gravius aequo
habuere.[252] Sed alia aliis licentia est, P. C. Qui demissi in obscuro
vitam habent,[253] si quid iracundia deliquere, pauci sciunt; fama atque
fortuna eorum pares sunt: qui magno imperio praediti in excelso aetatem
agunt, eorum facta cuncti mortales novere. Ita in maxima fortuna minima
licentia est; neque studere, neque odisse, sed minime irasci decet; quae
apud alios iracundia dicitur, ea in imperio superbia atque crudelitas
appellatur. Equidem ego[254] sic existimo, P. C., omnes cruciatus minores
quam facinora illorum esse; sed plerique mortales postrema meminere, et
in hominibus impiis sceleris eorum obliti de poena disserunt, si ea paulo
severior fuit. D. Silanum, virum fortem atque strenuum, certo scio, quae
dixerit, studio rei publicae dixisse, neque illum in tanta re gratiam aut
inimicitias[255] exercere; eos mores eamque modestiam viri cognovi.[256]
Verum sententia ejus mihi non crudelis,--quid enim in tales homines
crudele fieri potest?--sed aliena a re publica nostra videtur. Nam
profecto aut metus aut injuria te subegit,[257] Silane, consulem
designatum, genus poenae novum decernere. De timore supervacaneum est
disserere, quum praesertim diligentia clarissimi viri, consulis, tanta
praesidia sint in armis. De poena possumus equidem dicere id quod res
habet;[258] in luctu atque miseriis mortem aerumnarum requiem, non
cruciatum esse, eam cuncta mortalium mala dissolvere, ultra neque
curae neque gaudio locum esse. Sed, per deos immortales, quamobrem
in sententiam non addidisti, uti prius verberibus in eos
animadverteretur?[259] An quia lex Porcia[260] vetat? At aliae leges item
condemnatis civibus non animam eripi, sed exilium permitti jubent.[261]
An, quia gravius est verberari quam necari? Quid autem acerbum aut nimis
grave est in homines tanti facinoris convictos? Sin, quia levius est; qui
convenit[262] in minore negotio legem timere, quum eam in majore
neglexeris? At enim[263] quis reprehendet, quod in parricidas rei
publicae decretum erit? Tempus, dies, fortuna, cujus libido gentibus