ordine de vita et morte disseruit, credo falsa existimans ea, quae de
inferis memorantur, diverso itinere malos a bonis loca taetra, inculta,
foeda atque formidolosa habere. Itaque censuit pecunias eorum
publicandas, ipsos per municipia in custodiis habendos; videlicet timens,
ne, si Romae sint, aut a popularibus conjurationis aut a multitudine
conducta per vim eripiantur. Quasi vero mali atque scelesti tantummodo in
urbe et non[283] per totam Italiam sint, aut non ibi plus possit audacia,
ubi ad defendendum opes minores sunt. Quare vanum equidem hoc consilium
est, si periculum ex illis metuit; sin in tanto omnium metu solus non
timet, eo magis refert[284] me mihi atque vobis timere. Quare quum de P.
Lentulo ceterisque statuetis, pro certo habetote,[285] vos simul de
exercitu Catilinae et de omnibus conjuratis decernere. Quanto vos
attentius ea agetis, tanto illis animus infirmior erit; si paululum modo
vos languere viderint, jam omnes feroces aderunt.[286] Nolite existimare,
majores nostros armis rem publicam ex parva magnam fecisse.[287] Si ita
res esset, multo pulcherrimam eam nos haberemus; quippe sociorum atque
civium, praeterea armorum atque equorum major nobis copia quam illis est.
Sed alia fuere, quae illos magnos fecere, quae nobis nulla sunt, domi
industria, foris justum imperium, animus in consulendo liber, neque
delicto neque libidini obnoxius.[288] Pro his nos habemus luxuriam atque
avaritiam, publice egestatem, privatim opulentiam; laudamus divitias,
sequimur inertiam; inter bonos et malos discrimen nullum est; omnia
virtutis praemia ambitio possidet. Neque mirum: ubi vos separatim sibi
quisque consilium capitis, ubi domi voluptatibus, hic[289] pecuniae aut
gratiae servitis, eo fit, ut impetus fiat in vacuam[290] rem publicam.
Sed ego haec omitto. Conjuravere nobilissimi cives patriam
incendere,[291] Gallorum gentem infestissimam nomini Romano ad bellum
accersunt; dux hostium cum exercitu supra caput est: vos cunctamini
etiamnunc, quid intra moenia deprensis hostibus faciatis?[292]
Misereamini censeo[293],--deliquere homines adolescentuli per